شب چله در آذربایجان
در آذربایجان عزیز ما از دیر باز مراسم شب چله با آیین های زیبا و متنوعی برگزار می شده که هر کدام دارای معنای خاصی بودند.
در زمانهای قدیم، خانوادههای آذربایجانی به رسم احترام، در این شب طولانی به ملاقات بزرگ خانواده میرفتند. بزرگ خانواده نیز با فراهم کردن "چیلله یئمکلری" (خوراکیهای مخصوص چیلله)، آنها را داخل یک سینی مسی (مجمعی) میچید و روی کرسی قرار میداد. آتش زیر کرسی در ابتدای شب روشن میشد و افراد خانواده دور آن نشسته، شادی و سرور میکردند.مردم برای پذیرایی در این شب بخصوص و همچنین در شبچرهها، از تخمه آفتابگردان خوی، پشمک، حلوای هویج و "بازار حالواسی" میلاق، همچنین خشکباری نظیر برگه زردآلود، آلبالوی خشک شده، سنجد، بادام، گردو، میوههایی مثل سیب اورمیه، خربزههایی که بصورت ترشی نگهداری میشد و سایر خوراکی ها برای پذیرایی از مهمانان استفاده می شد. هندوانه نیز جزو لاینفک خوراکیهای "چیلله گئجهسی" به شمار میرود و به نوعی سمبل این شب در آذربایجان است. در واقع مردم با خوردن هندوانه به سرمای طاقت فرسای زمستان دهن کجی می کردند و خود را مقاوم نشان می دادند که از حالا آماده پذیرش بهار هستند!
در این مراسم که تا پاسی از شب ادامه داشت، بزرگترها برای ایجاد شادی و سرور مسابقه تاپماجا(چیستان) راه می انداختند و یا با بایاتی برای کوچکترها فال میگرفتند. مثل این بایاتی از منظومه حیدربابای شهریار:
قــــاریننه گئجـه نــاغیل دئینـــده
کولک قالخیب قاپ باجانی دؤینده
من قــاییدیب بیرده اوشــاق اولیدیم
بیر گول آچیب اوندان سونرا سولایدیم
شب چیلله با تمام زیباییهایش به پایان میرسد و خوابی خوش دور کرسی، خاتمه آن خواهد بود. رسوم زیادی از این شب زیبا هنوز پابرجا مانده است.
[ بازدید : 245 ] [ امتیاز : 3 ] [ نظر شما : ]